Bạn có thể đã gặp phải những vấn đề như nút bấm không rõ ràng, màn hình không phản hồi đúng cách, hoặc cảm giác rất mất thời gian khi tìm kiếm thông tin trên trang web. Tất cả những điều này là do thiết kế tương tác (Interaction design) không tốt.
Khái niệm về thiết kế tương tác (Interaction design)
Interaction design là một phần trong quá trình thiết kế sản phẩm kỹ thuật số, tập trung vào cách mà người dùng tương tác với sản phẩm đó. Interaction design bao gồm việc thiết kế các thành phần giao diện như nút bấm, trình đơn, biểu mẫu, và cách chúng tương tác thông qua hiệu ứng (animation, âm thanh, cử chỉ) để đảm bảo rằng chúng dễ sử dụng và hiểu được cho người dùng.
Ví dụ, nếu người dùng click vào một nút bấm, sản phẩm sẽ phản hồi bằng cách thực hiện chức năng tương ứng với nút bấm đó và cung cấp cho người dùng các phản hồi đáp ứng tương ứng với hành động của họ.
Để đạt được mục tiêu này, Designer thường sử dụng các công cụ như sketch, wireframe, prototyping để thiết kế và đánh giá các thiết kế của họ trước khi áp dụng vào sản phẩm thực tế. Các designer cũng thường sử dụng các kỹ thuật và công nghệ mới như animation và hình ảnh động để tạo ra trải nghiệm tương tác hấp dẫn hơn cho người dùng.
Sự khác biệt giữa IxD (Interaction design) và UX (User experience)
IxD (Interaction Design) là một phần của UX (User Experience). Trong quá trình thiết kế sản phẩm kỹ thuật số, IxD tập trung vào thiết kế các phản hồi tương tác giữa người dùng và sản phẩm, bao gồm các yếu tố cơ bản của tương tác như nút bấm, thanh cuộn, các chức năng tương tác, các trạng thái khác nhau của sản phẩm và các yếu tố khác để đảm bảo rằng tương tác giữa người dùng và sản phẩm diễn ra dễ dàng và hiệu quả.
UX còn bao gồm các yếu tố khác như thiết kế giao diện, trải nghiệm người dùng, nội dung và các yếu tố khác để đảm bảo rằng sản phẩm được sử dụng một cách dễ dàng, hiệu quả và đem lại trải nghiệm tích cực cho người dùng. Do đó, IxD và UX là hai khái niệm khác nhau, nhưng IxD là một phần quan trọng của quá trình thiết kế UX.
07 chiều quan trọng khi thiết kế interaction design
Khi thiết kế interaction design, có một số chiều cơ bản nhưng quan trọng mà các nhà thiết kế cần chú ý để tạo ra trải nghiệm người dùng tốt.
- Từ ngữ: Các từ hay câu được sử dụng để giao tiếp và truyền đạt thông tin cho người dùng.
- Hình ảnh: Các biểu trưng, biểu đồ, biểu tượng hay hình ảnh được sử dụng để hỗ trợ từ ngữ và giúp người dùng hiểu rõ hơn về thông tin được truyền đạt.
- Âm thanh: Bao gồm các âm thanh, giọng nói, nhạc cụ, hiệu ứng âm thanh, … được sử dụng để tạo ra trải nghiệm tương tác cho người dùng.
- Hình thái: Các thuộc tính vật lý của sản phẩm như kích thước, hình dạng hay màu sắc được sử dụng để thu hút sự chú ý và tạo ra ấn tượng đầu tiên cho người dùng.
- Hành vi: Cách sản phẩm hoạt động và phản ứng với các hành động của người dùng. Sản phẩm cần được thiết kế sao cho dễ sử dụng và phản hồi nhanh chóng đến các thao tác của người dùng.
- Thời gian: Thời lượng và tuần tự của các sự kiện trong quá trình tương tác. Thời gian cần được tính toán và thiết kế sao cho sản phẩm có thể đáp ứng được nhu cầu của người dùng trong thời gian ngắn nhất có thể.
- Không gian: Bao gồm sự bố trí các yếu tố trên màn hình hoặc không gian vật lý để tạo ra một sự phân bố hợp lý và dễ sử dụng cho người dùng. Nó có thể bao gồm việc bố trí các phần tử trên giao diện, định vị vật phẩm trong không gian, định vị người dùng trong không gian vật lý, và nhiều hơn nữa.
Các yếu tố này cùng nhau tạo nên một trải nghiệm tương tác dễ sử dụng và hiệu quả cho người dùng. Nếu các yếu tố này được thiết kế tốt, sản phẩm có thể tạo ra trải nghiệm tích cực cho người dùng và thu hút được nhiều khách hàng.
VD: Bạn có thể hình dung các chiều này là các thành phần của bánh tráng trộn. Mỗi loại thành phần có một hương vị và màu sắc khác nhau, nhưng khi kết hợp lại với nhau thì mới tạo ra một phần bánh tráng trộng ngon và hấp dẫn thị giác.
Các định nghĩa về yếu tố trong thiết kế tương tác được đưa ra bởi các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này, từ đó giúp cho các nhà thiết kế có thể xây dựng được những sản phẩm tương tác chất lượng cao. Gillian Crampton-Smith là giảng viên tại trường đại học Indiana ở Mỹ và cũng là giáo sư ở trường đại học Bangor ở xứ Wales. Bà là một trong những người đầu tiên đề xuất khái niệm “chiều” (dimensions) trong thiết kế tương tác, đồng thời là tác giả của nhiều sách về đề tài này.
Những điều cần lưu ý khi thiết kế Interaction design (IxD)
1. Hiểu rõ về đối tượng người dùng
Thiết kế tương tác phải dựa trên nhu cầu và mục tiêu của đối tượng người dùng. Thiết kế phải đáp ứng nhu cầu cơ bản của người dùng và giúp họ thực hiện các tác vụ một cách nhanh chóng và hiệu quả.
2. Tập trung vào tính đơn giản và trực quan
Thiết kế tương tác phải đơn giản, dễ sử dụng và trực quan. Người dùng cần có thể hiểu cách thức hoạt động của sản phẩm và tương tác với nó một cách dễ dàng.
3. Sử dụng các yếu tố tương tác đồng nhất
Các yếu tố tương tác phải được đồng nhất trên toàn bộ sản phẩm. Ví dụ, các nút điều hướng phải có cùng vị trí và thiết kế trên tất cả các trang để giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm và sử dụng.
4. Sử dụng các mô hình tương tác phổ biến
Sử dụng các mô hình chuẩn (pattern) là một trong những cách tốt nhất để đảm bảo rằng các yếu tố tương tác của sản phẩm của bạn được thiết kế một cách hiệu quả và dễ sử dụng cho người dùng.
Các mô hình tương tác chuẩn được phát triển và sử dụng rộng rãi bởi cộng đồng thiết kế và nghiên cứu tương tác. Chúng giúp cho các nhà thiết kế có thể áp dụng những mô hình đã được kiểm chứng để xây dựng những yếu tố tương tác hiệu quả và dễ sử dụng cho người dùng.
Một số ví dụ về các mô hình tương tác như:
- Drag & drop: cho phép người dùng kéo và thả các phần tử để thực hiện các thao tác như di chuyển, sao chép, dán và xóa.
- Pull-to-refresh: cho phép người dùng kéo xuống để tải lại nội dung mới nhất.
- Swipe: cho phép người dùng vuốt sang trái hoặc phải để xóa hoặc đánh dấu các mục.
Sử dụng các mô hình tương tác chuẩn có thể giúp cho sản phẩm của bạn trở nên dễ sử dụng và hiệu quả hơn cho người dùng, đồng thời cũng giúp tiết kiệm thời gian và tài nguyên cho quá trình thiết kế và phát triển.
5. Tích hợp các phản hồi từ người dùng
Thiết kế tương tác cần tìm kiếm phản hồi từ những người sử dụng có thể giúp bạn hiểu được những khó khăn mà họ đang gặp phải trong việc sử dụng sản phẩm của bạn, từ đó đưa ra các cải tiến cần thiết. Đồng thời, chú ý đến những đặc điểm, sở thích, thói quen của từng đối tượng người dùng khác nhau để tối ưu hóa trải nghiệm của họ.
Tóm lại, để thiết kế một trải nghiệm tương tác tốt, cần phải đặt mình vào vị trí của người dùng, tập trung vào mục tiêu của sản phẩm và sử dụng các nguyên tắc cơ bản của thiết kế tương tác. Các yếu tố khác nhau trong thiết kế tương tác cũng cần được xem xét để đảm bảo rằng sản phẩm của bạn đáp ứng được nhu cầu và mong đợi của người dùng.